Küresel konumlama sistemi anlamına gelen GPS (Global Position System)‘in amacı, dünya çevresinde hareket eden uydular vasıtası ile dünya üzerindeki nesnelerin konumlarının belirlenmesini sağlamaktır.
ABD Savunma Bakanlığına ait bir sistem olan GPS, dünya etrafında dolanan 24 adet uydudan veri almaktadır. Bu uyduların 18 adeti aktif, 6 adeti ise yedek uydulardır.
GPS’in prensibi, uyduların yaydığı düşük güçlü radyo sinyallerini, yeryüzündeki GPS alıcılarının alarak konum saptaması yapmasıdır.
Ayrıca bakınız: Dolby atmos nedir?
İçindekiler
GPS’in Tarihçesi
GPS’in ilk kuruluş amacı askeri olarak tasarlanmıştır. GPS alıcıları, askeri çıkartmalarda, yön bulmada, roket atışlarında, hassas güdümlü füzelerde, balistik füzelerde fırlatma pozisyonlarının doğru belirlenmesinde kullanılmak için tasarlanmıştır. Ancak 1983 yılında Kore yolcu uçağının hatalı bir şekilde konumunun belirlenerek düşürülmesi ve 269 kişinin ölmesi sonucunda sivil kullanıma da açılan GPS, bu güne kadar birçok sektörde kullanılmaya başlanmıştır.
GPS’in Kullanım Alanları Nelerdir?
GPS kullanımı günümüzde birçok sektörde kullanılmakta olup,
- Sivil Kullanım Alanları
- Askeri Kullanım Alanları olarak iki bölümde incelenmektedir.
Sivil Kullanım Alanları
Harita yapımı, askeri ve sivil alanlarda gereksinimlere göre birçok harita yapımında GPS kullanılmaktadır.
Ayrıca;
- Navigasyon: Hız ölçümlerinin kesin bir şekilde belirlenmesinde
- Jeoloji: Deprem analizlerinde ve yer kabuğu hareketlerinin incelenmesinde
- İzleme: Araç, insan ve hayvanların takip edilmesinde kullanılmaktadır.
Askeri Kullanım Alanları
Devriye ve keşif görevlerinin yapılmasının yanı sıra GPS ile çalışan hedef takip sistemi sayesinde yeryüzünde ve havada tehdit oluşturabilecek tehditler izlenebilmektedir. Silah sistemlerinde hedeflerin tam isabet ile vurulması ve güdümlemenin tam olarak yapılması GPS ile çok daha kolaydır. Ayrıca arama kurtarma çalışmalarında da GPS kullanılmaktadır.
GPS Nasıl Çalışır?
GPS uyduları güneş enerjisi ile çalışmakta olup, enerji kaynağı kesintilerine (güneş tutulması gibi) karşı yedek bataryaları bulunmaktadır. Uydular yaklaşık olarak 11265 km/saat hızla ve yüzeyden 20000 km uzakta yörüngelerde hareketlerini sürdürmektedirler.
Sistemde kullanıcının nerede olduğu saptanmaz bu en çok bilinen yanılgılardan biridir. Konum bilgilerini GPS kullanıcıya göndermekte, alıcı bu bilgiler ile iletişimde bulunduğu uydular arasındaki mesafeyi hesaplamakta ve kesin bir şekilde konum belirlenmektedir. Burada önemli olan kısım, konumun ya da hedefin doğru belirlenebilmesi için, birden fazla uydudan veri alınması gerekmektedir. 18 aktif uydu içinde en az 4 tanesi ile iletişime geçildiğinde konum hesabı doğru bir şekilde yapılmaktadır. Genel olarak GPS sistemlerinde en az 4, en fazla 12 uydu ile iletişime geçilebilmektedir.
